Elena daniel art
current projects / Upcoming exhibitions
Την Παρασκευή 5 Ιουνίου στις 10:30 πμ στην παραλία της Γεροσκήπου, έγινε η παρουσίαση δύο οικολογικών καλλιτεχνικών εγκαταστάσεων στα πλαίσια της περιβαλλοντικής πολίτικής του Δήμου.
Η λιτή εκδήλωση έγινε με την παρουσία της επιτρόπου περιβάλλοντος κ. Κλέλιας Βασιλείου, του Δήμαρχου και μελών του Δημοτικού Συμβουλίου Γεροσκήπου.
Για την υλοποίηση των δυο έργων ο Δήμος Γεροσκήπου συνεργάστηκε με το Κέντρο Μελετών ΑΚΤΗ και τα δημοτικά σχολεία Γεροσκήπου, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια της εικαστικού Έλενας Δανιήλ και αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού του Δήμου για παρόμοιες δράσεις.
Η πρώτη κατασκευή είναι ένα τεράστιο «Ψάρι που τρώει πλαστικά & τενεκεδάκια» και αποτελεί μια χρηστική εικαστική παρέμβαση στον χώρο. Διαθέτει μια οπή, εκεί που παραδοσιακά βρίσκεται το στόμα του ψαριού, και καλεί τον κόσμο να το ταΐσει, ρίχνοντας μέσα ανακυκλώσιμα σκουπίδια. Στην ουσία, λειτουργεί σαν ένας τεράστιος κάδος απορριμμάτων, που πέρα από τον εικαστικό χαρακτήρα που εξυπηρετεί, συμβάλλει καθοριστικά στον περιορισμό των θαλάσσιων σκουπιδιών. Όταν πλέον θα έχει γεμίσει αρκετά «το στομάχι» του ψαριού, το περιεχόμενο του θα μαζεύεται από τα συνεργεία του Δήμου και θα μεταφέρεται στο Πράσινο Σημείο Γεροσκήπου για ανακύκλωση!
Η δεύτερη κατασκευή είναι μια χαρούμενη χρωματιστή ομπρέλα φτιαγμένη από χιλιάδες πλαστικά καπάκια και αποτελεί το αποτέλεσμα συνεργασίας της εικαστικού Έλενας Δανιήλ με τα παιδιά της Ε΄ Τάξης και την εκπαιδευτικό Πωλίνα Κίτσιου του Δημοτικού Σχολείου Γεροσκήπου Β’.
Η φιλοσοφία πίσω από τις κατασκευές είναι η συμμετοχή των επισκεπτών της παραλίας στο να περιοριστεί δραστικά η εναπόθεση των πλαστικών απορριμμάτων στην αμμουδιά ή ακόμη χειρότερα και μέσα στην ίδια την θάλασσα. Εκτός αυτού, αποτελεί και έναν ευχάριστο τρόπο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των μικρών αλλά και οικολογικής υπενθύμισης των μεγάλων καθώς ο καθένας ξεχωριστά αλλά και συλλογικά, οφείλουμε να βρούμε τρόπους ώστε να υιοθετήσουμε έναν πιο φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο ζωής.
Για τη συμμετοχή μου στην πρόσφατη έκθεση «Τα κατώφλια της ζωής – The thresholds of life», αφήνω εδώ μια περιγραφή της δημιοργικής διαδρομής απο τη σύλληψη της ιδέας μέχρι την υλοποίηση και την ιστορία πίσω απο το έργο. Ως βάση για επεξεργασία και άντληση έμπνευσης μου δόθηκε η ταινία μικρού μήκους "Gomsu" της Ιρανής Sholeh Zahraei και του Τουρκοκύπριου Kamil Saldun.
Η ταινία δείχνει μια Τουρκοκύπρια μεσήλικη γυναίκα, η οποία επισκέπτεται καθημερινά το σπίτι της γειτόνισσας της, ελπίζοντας ότι θα την βρει να έχει επιστρέψει στο σπίτι. Κάθε μέρα, ανοίγει το σκουριασμένο κάγκελο της αυλής, προχωρεί στο κατώφλι και χτυπάει την πόρτα περιμένοντας απάντηση. Πριν φύγει, αφήνει ένα λουλούδι στην πόρτα της, με το πλάνο να κλείνει δείχνοντας όλα τα προηγούμενα λουλούδια ακόμα εκεί, μαραμένα και ξερά.
Η ταινία αναδεικνύει με εύστοχο και συγκινητικό τρόπο το τραύμα που δημιουργείται από την αποξένωση των ανθρώπων που ζούσαν κάποτε μαζί, της καθημερινής επαφής που αποκόπτεται βίαια και πολλές φορές δεν αποκαθίσταται ποτέ ξανά.
Ήμουν πολύ ενθουσιασμένη που θα δούλευα πάνω σε αυτό το έργο. Ένιωσα πως είχα την ευκαιρία να συμπυκνώσω και να αποτυπώσω όλες τις ιστορίες φιλίας και το αίσθημα νοσταλγίας όπως το έζησα ως μια από τις δημιουργούς και συντονίστριες της δράσης της δικοινοτικής ομάδας Peace2Peace. Από το 2016 μέσα από την καθημερινή συνεργασία και ανταλλαγή ιδεών ατόμων από όλη την Κύπρο, δημιουργούμε εγκαταστάσεις φτιαγμένες με σμιλί, σε ακοικτούς δημόσιους χώρους.
Ξεκίνησα τότε να ψάχνω φωτογραφίες με στιγμές από την καθημερινότητα των Κυπρίων που να αποτύπωναν και να έδειχναν αυτό το δέσιμο. Ήθελα να τοποθετούνται χρονικά γύρω στο 1950, μια περίοδος που δεν υπήρχε ακόμα η υποψία διαφορών και δεν ήταν βεβαρημένες οι σχέσεις από δυσάρεστα γεγονότα που αργότερα θα δίχαζαν ανεπανόρθωτα.
Δεν άργησα να βρω την φωτογραφία της Έφης Χατζιχαραλάμπους και της Ακιλέ Σιεφκί από την Τόχνη. Μου την παραχώρησε ο κος Κωνσταντίνος Εμμανουήλ, (δημιουργός της ιστοσελίδας Tales of Cyprus και συγγραφέας του ομώνυμου βιβλίου) μαζί με την ιστορία τους όπως την είχε διηγηθεί η κα Έφη στον ίδιο. Η φωτογραφία, η οποία τις δείχνει αγκαλιασμένες και χαμογελαστές έξω από το σπίτι της Έφης, έχει τραβηχτεί γύρω στο 1952 όταν η Έφη ήταν περίπου 13 και η Ακιλέ περίπου 11.
Κοιτάζοντας τη φωτογραφία, αυτό που μου έκανε αμέσως εντύπωση ήταν (και είναι) η χαρά που είχαν στα πρόσωπα τους. Η αποτύπωση της ευτυχίας εκείνης της στιγμής που με τίποτα δεν προμήνυε όλα αυτά που το μέλλον επιφύλασσε. Τότε ξεκίνησε το ταξίδι μαζί τους. Ήθελα να δημιουργήσω ένα έργο που θα σφράγιζε την χαρά εκείνης της στιγμής για πάντα και θα άφηνε ένα αίσθημα ελπίδας.
Η Έφη έφυγε από την Κύπρο και μετανάστευσε στην Αυστραλία για μια καλύτερη ζωή, όπου ζει μαζί με την οικογένεια της μέχρι σήμερα. Δεν είχα καμία πληροφορία για τη μετέπειτα ζωή της Ακιλέ, οπότε επικοινώνησα με την Sevgul Uludag (Τουρκοκύπρια δημοσιογράφο/ερευνήτρια) ώστε να μάθω τι απέγινε. Η Τόχνη ήταν ένα από τα χωριά όπου όλοι σχεδόν οι ΤΚ άντρες είχαν σκοτωθεί σε αντίποινα από την ΕΟΚΑ Β. Ο σύζυγος της Ακιλέ είχε σκοτωθεί με αυτό τον τρόπο και εκείνη, χήρα πια, έφυγε από το χωρίο το 1974 μαζί με τα τρία της παιδιά. Το 1975 χάνει το 2,5 χρόνων παιδί της και μετα από ένα χρόνο πεθαίνει και η ίδια από «ραγισμένη καρδιά» όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι δικοί της, αφήνοντας πίσω τα δίδυμα παιδιά της ορφανά. Τα παιδιά τα μεγάλωσε η αδερφή της.
Ένιωσα καταρρακωμένη από τα νέα και η αλήθεια είναι ότι τότε ένα σκληρό καμπανάκι χτύπησε μέσα μου. Ο πόλεμος μόνο πόνο προκαλεί και αυτός διαρκεί για γενιές και γενιές που ακολουθούν.
Επομένως στο έργο μου, η Έφη και η Ακιλέ στέκονται σας σκιές αυτού που υπήρξαν. Αυτές όσο και όλες οι άλλες φίλες και γειτόνισσες που έζησαν σε εμπόλεμες περιοχές, συντηρούμενες από τη μνήμη αυτού που υπήρξαν. Τα λουλούδια από το φόρεμα της Έφης διατηρούν τη μνήμη της φιλίας τους αποσπασματικά ζωντανή, στο χρόνο.
